اجازه دهید موضوع را با یک سوال ساده شروع کنیم . چه هزینه ای را حاضرید بابت خرید اتومبیل شخصی بپردازید ؟ دلیل شما برای پرداخت این هزینه چیست ؟ تفاوت اصلی خودروهای ارزان قیمت با خودروهای مرغوب تر در چیست ؟ آیا فقط در سرعت و شتاب ؟؟؟حتماً نه !!!
همه ما میدانیم مهمترین تفاوت در میان خودروها ، ایمنی و آسایشی است که آنها برای سرنشینانشان خود فراهم می آورند و نه الزاماً سرعت و شتاب بالاتر آنها.
اما در بسیاری مواقع این ایمنی و آسایش را در ساختمان ها فراموش کرده و فقط به متراژ و موقعیت ساختمان می اندیشیم!!!
حال اجازه دهید ببینیم چطور میتوانیم نگاهی متفاوت به ساختمان داشته باشیم . چه امکاناتی را میتوانیم در ساختمان ها استفاده کنیم تا در کنار ایجاد محیطی امن و آرام ، آسایش و رفاه را نیز برای خود فراهم آوریم .
خانه هوشمند (ساختمان هوشمند) معمولاً یک خانه یا ساختمانی است که در آن از تجهیزاتی خاص با ساختاری ویژه جهت کنترل و پایش خانه استفاده می گردد.
در حالی که هدف اصلی از سیستم های اتوماسیون ، نیل به اهداف ایمنی و امنیتی و بهینه سازی مصرف انرژی می باشد ، متاسفانه به اشتباه این باور پدید آمده است که هدف از هوشمند سازی ساختمان این است که بدون اینکه از جای خود بلند شویم ، فقط به کمک ریموت کنترل یا رایانه بتوانیم چراغ ها را روشن یا خاموش کنیم و یا شیر گاز را ببندیم .
این در حالی است که به کنترلی شدن تجهیزات و افزودن برخی قابلیت های لوکس ، بعنوان گزینه های کم هزینه ای که به راحتی در کنار هدف اصلی قابل وصول هستند و می توانند در ایجاد یک حس زیبایی شناختی از محیط زندگی و رفاه بیشتر نقش داشته باشند، نگاه شده است .
در واقع خواستگاه تفکر پیاده سازی اتوماسیون در ساختمان ، جلوگیری از بروز خطرات و آسیب هایی است که انسان به دلیل مشکلاتی از قبیل مشغله های ذهنی، کمبود فرصت و یا حتی گاهی راحت طلبی ، طی قرن ها نتوانسته با آن مقابله کند . همه ساله شمار بسیاری از خانه های همنوعانمان دستخوش سرقت و یا طعمه حریق شده اند. بسیاری بر اثر نشت گاز جانشان را از دست داده اند و بسیاری سوانح از این دست که همگی قابل کنترل می باشند.
بد نیست از نگاه دیگری هم مسأله را مورد توجه قرار دهیم . منتقدانی که اتوماسیون را چیزی جز لوکس کردن خانه نمی بینند، خودشان در ساخت خانه ها نهایت تلاش را برای لوکس شدن پروژه به خرج می دهند. دقیقاً به همان دلیل که در طراحی شومینه، پوشش های مختلف برای دیوار، سقف و کف خانه ها، انتخاب سنگ و کاشی های گرانقیمت، درب های مجلل و شاهانه و … هزینه کردن منطقی است، هزینه کردن برای اتوماسیون حتی اگر از جنبه لوکس و فانتزی به آن نگاه کنیم، کاملاً منطقی می باشد . همه ما از داشتن خانه های هر چه زیباتر لذت می بریم و از بکار بردن هنر و زیبایی در خانه بعنوان محیطی که یک خانواده بیشترین زمان را در آن سپری میکند، میتوانیم حس بهتری بدست آوریم.
خانه ای که هر روز صبح با تابیدن اولین پرتوهای خورشید، به صورت خودکار پرده ها را از پنجره کنار بکشد، یک خانه زنده است که با رسیدن روز از خواب شبانه بیدار می شود و چشمان خود را به روی یک آسمان امید و فرح بخش باز می کند. به ساکنین خود می گوید که برخیزید و از تولد یک روز زیبای دیگر لذت ببرید . خانه ای که در هنگام خروج شتابان شما از منزل مانند دایه ای مهربان شما را بدرقه می کند و می گوید: خاموش کردن چراغ ها و کولر، بستن شیرگاز و آب و روشن کردن دزدگیر و …. با من . تو برو و به کارت برس . خیالت راحت !
خانه ای که با تمام دقت نگاه میکند که اگر در قسمتی از آن کسی حضور ندارد، خودش لامپ اضافی را خاموش کند و در زمان عدم حضور ساکنان در منزل، شدت کار سیستم های سرمایشی و گرمایشی را کم می کند تا انرژی به هدر نرود، گویی که در مخارج خانواده شریک است . خانه ای که حتی در زمان خواب شما مراقب خانه ، زندگی و سلامت شما و فرزندان شما است تا نکند دست آتش به دامان این خانه برسد و یا سارقی وارد محیط امن خانواده شما بشود، تنها یک خانه نیست بلکه جزیی از خانواده است.
ویژگی های خانه های هوشمند
خانه های هوشمند در واقع با کمک تجهیزات هوشمند استفاده شده در آنها امکان کنترل و پایش سیستمهای الکتریکی و مکانیکی موجود در خانه را فراهم می آورند که در اینجا به برخی از آنها اشاره می نمائیم :
– سیستم های کنترل خودکار پرده ها و کرکره ها
– سیستم های اعلام حریق و نشت گاز و آب
– سیستم های امنیتی (دوربین های مدار بسته، قفل های الکترونیکی و…)
– سیستم کنترل سیستم های صوتی و تصویری
– سیستم های خودکار آبیاری فضاهای سبز خانه ها و ویلا ها
این سیستم ها اصولا با نصب حسگر هایی در محیط بطور مداوم وضع ساختمان را کنترل و متناسب با وضع موجود تصمیم گیری می نماید . بگذارید با مثالی کار را ادامه دهیم :
سیستم روشنایی پارکینگ ساختمان را در نظر بگیرید . این سیستم بایستی در شرایطی که کسی در پارکینگ حضور ندارد خاموش باشد . ضمناً اگر کسی در طول روز وارد پارکینگ شد و نور طبیعی محیط به اندازه کافی بود نبایستی چراغ ها روشن شود . ضمناً پس از خروج فرد از پارکینگ بایستی چراغها مجدد خاموش شود . همه اینها به راحتی امکان پذیر است!!!
حال در نظر بگیرید به هر دلیل سیستم خود کار را قطع کرده اید و چراغهای پارکینگ را روشن گذاشته اید و الآن که برای خواب به اتاق خواب رفته اید متوجه میشوید که واااااااااای !!!! چراغهای پارکینگ روشن مانده ، هیچ جای نگرانی نیست و لازم نیست که برای خاموش کردن لامپ ها به پارکینگ بروید . صفحه کلیدی که داخل اتاق خواب شما نصب گردیده این امکان را به شما میدهد که با وارد کردن کد لامپ های پارکینگ به آنها دسترسی مستقیم پیدا کرده و آنها را خاموش کنید.
مثال دیگری میزنیم ، شما در تابستان میخواهید برای چند ساعت ساختمان را ترک کنید . دو راه پیش رو دارید . یکی اینکه کولر را روشن بگذارید تا در برگشت با جهنم مواجه نشوید !!! راه دیگر این است که صرفه جویی در مصرف انرژی را سرلوحه خود قرار دهید و برای کمی کمک به وضع زمین و اندکی کاهش در گازهای گلخانه ای ، شرایط سخت موقع برگشتن را به جان بخرید و کولر را خاموش کرده و بعد ساختمان را ترک کنید . اما راه دیگری هم هست . شما میتوانید کمی قبل از ورود به ساختمان ، با کمک تلفن از بیرون با سیستم هوشمندتان تماس گرفته و دستور دهید کولر روشن شود . اینبار نه جهنم را به جان خریده اید و نه هزینه های گوناگون ناشی از مصرف بی رویه انرژی را پذیرفته اید.